Don't mention the war

"Don't mention the war! I mentioned it once, but I think I got away with it."
Met die wijze woorden sprak Basil Fawlty in de jaren '70 tegen zijn personeel in het Fawlty Towers hotel uit de gelijknamige serie alvorens los te barsten in een onstopbare xenofobe aanval ten opzichte van enkele Duitse klanten.

Vrijdagavond ging ik met m'n vriendin naar een verjaardagsfeestje bij een Duitse collega. Het valt me telkens weer op dat bij een sociale aangelegenheid met Duitsers toch steeds het onderwerp W.O. II aan bod komt. Aangezien dit zelfs nu nog voor Duitsers een teer onderwerp is, mondde dit uit in een interessante discussie over volgende vraagstukken:

• Waarom blijft W.O. II een gevoelig onderwerp, zelfs na 2, 3 generaties?

Omdat van kleinsaf elke Duitser op school volgepompt is met een overdosis jaren-40 geschiedenis met zoveel mogelijk de nadruk op alle negatieve dingen daaromtrent. Als voornaamste reden: omdat het wreedheden waren die zij niet individueel maar echter wel als volk op hun geweten hebben.

• Is eindeloze herhaling van wat gebeurd is, met de nadruk op de schuld daaromtrent wel nodig m.a.w. dragen volgende generaties verantwoordelijkheid voor zaken waaraan voorvaderen schuld hebben?

Volgende generaties dragen geen schuld maar eindeloze herhaling is ook geen goed idee. Je leert er niks mee bij en je krijgt er gewoon een schuldgevoel door.

• De beperkingen van het Duitse volk: noodzakelijk of eerder een beperking op de vrijheid?

Wist je bijvoorbeeld dat op het gebruik van de swastika strenge straffen staan. Er is trouwens in 2005 bijna een wet gestemd in het Europees parlement om bepaalde symbolen zoals de swastika in gans Europa te verbieden. Uit de discussie is ook gebleken dat veel Duitsers verkeerdelijk denken dat het deel "Deutschland über alles" in hun volkslied verboden is. Zie hier voor meer uitleg hieromtrent. Wist je dat er in Duitsland extreem-rechtse partijen zijn die hun propaganda de wereld insturen vanuit Denemarken omdat het in Duitsland verboden is maar in Denemarken voorlopig nog enigzins getolereerd wordt?

Geen van deze onderwerpen kon ons een duidelijk antwoord bieden. Wat wel duidelijk is, is dat er een verandering aan de gang is bij de nieuwe generaties. Volgens mij een positieve verandering daar de nieuwe generaties wel sterk attent worden gemaakt over wat er zich in de jaren '40 afgespeeld heeft en dit opdat het nooit meer zou gebeuren. Wat positief is, is dat die nieuwe generaties, in tegenstelling tot vooral generatie 1 en 2, niet meer worden opgezadeld met een schuldgevoel. Zij treffen uiteindelijk geen schuld aan wat in het verleden gebeurd is.